بر اساس آنچه از خروجی مستند سامانه سنا مشهود است در بدو شروع فعالیت دولت موسوم به «تدبیر و امید» در دور دوم یعنی در یکم مرداد ماه ۱۳۹۶ خورشیدی، قیمت فروش دلار ۳۷۶۵۲ ریال بوده است. آخرین قیمت فروش دلار در این سامانه که مربوط به روز گذشته مورخه یکشنبه ۳۰ شهریورماه ۱۳۹۹ است نیز ۲۷۳,۰۰۰ ریال اعلام شده است! این نشان می‌دهد که در ۳سال و دو ماه، قیمت دلار، حدود ۷۲۵ درصد رشد کرده است. در این خصوص مصاحبه کردیم با میثم رادپور کارشناس اقتصادی:
حتی اگر قیمت دلار کاهش پیدا کند، میتوان به کاهش قیمت‌ها و تغییر اقتصاد کشور هم امیدوار بود؟
قیمت ارز الان به ۲۷ هزار تومان رسیده و فرض کنید بیاید روی قیمت ۲۰ هزار تومان یا حتی ۱۵ هزار تومان، به این معنی نیست که زیان‌های ناشی از افزایش قیمت جبران می‌شود. وقتی قیمت ارز افزایش پیدا می‌کند به شکل یک شوک در اقتصاد ما اثرگذار است و بازگشت قیمت ارز این شوک را جبران نخواهد کرد. فرض کنید خیلی از کسب و کارها ورشکست شده‌اند، مخصوصا کسب و کارهایی که با نقل و انتقالات ارزی سر و کار داشته، شرایط قبلی آن باز نخواهد گشت. اینطور نیست که متغیری برگردد و تمام ضایعاتی که در مسیر این تغییر از خود به جا گذاشته بتواند جبران کند. اما جواب دادن به این سوال که آیا ممکن است قیمت‌ها برگردد ساده نیست. پیش از ورود به دوران کرونا، وضعیت تراز پرداخت‌های ما مناسب نبوده است و بخاطر از دست دادن فروش نفت، موازنه پرداخت تضعیف شده بود و با این وضعیت به دوره کرونا هم رسیدیم. دوره کرونا دو تاثیر داشت: یکی اثر پولی بود و باعث شد کسری بودجه دولت بیشتر شود و بخشی هم مربوط به اثر واقعی در اقتصاد بود که تولید کم شد و به طور خاص درآمد ارزی ناشی از صادرات کاهش پیداکرد. ولی ما چون تحمل کاهش درآمدهای ارزی را نداشتیم، دخل و خرج ارزی پیش از ورود به دوران کرونا یکی بود و ذخیره ارزی نداشتیم، خیلی بر ما اثر گذاشت. تمام آنچه در عرضه اتفاق افتاد و کاهش درآمدهای ارزی منتج شد به افزایش قیمت. البته کسری بودجه این دولت هم در نوع خود مساله مهمی است.
به طور کلی چه اتفاقی باید بیفتد تا از فضای ملتهب ارزی کشور فاصله بگیریم؟
یکی از نگرانی‌هایی که میتوان داشت، این است که ما در یک چرخه خود تشدید شونده افتاده باشیم. کسری بودجه دولت بزرگ بود و بزرگ‌تر هم خواهد شد. این موضوع ما را نگران می‌کند که تمام افزایش قیمت‌ها در این مدت می‌تواند با چاپ پول حمایت شود. در بلند مدت باید خوراک پولی برسد تا حمایت ها تثبیت شود. یعنی تورم کوتاه مدتی که ایجاد شده با چاپ پول ممکن است به تورم بلند مدت برسد. این موضوع به این دلیل استنباط می‌شود که کسری بودجه دولت بسیار زیاد شده و نمیتوان انتظار داشت حتی دولت در سال‌های آتی بتوان با کسری بودجه‌های هرچند کوچک بگذراند. اگر صادرات ما به پیش از کرونا برگردد یا اتفاق سیاسی‌ای مثل ریاست‌جمهوری آمریکا، هردو می‌توانند به شدت اثرگزار باشند. همچنین شاید با وجود این اتفاقات ما بتوانیم امیدوار باشیم که در این چرخه خود تشدید شونده نمیفتیم.
